معرفی انواع سقف در ساختمان و مزایا و معایب هر کدام | مجله آسن

سقف از اساسی‌ترین بخش‌های یک ساختمان یا سازه بشمار می‌رود که اگر به درستی و مطابق با ضوابط عمرانی اجرا نشود می‌تواند منجر به سلب آرامش ساکنین ساختمان شود و در بدترین حالت ممکن، با اعمال بار اضافی بر سازه استحکام آن را به خطر می­اندازد. بنابراین همواره قبل از اجرای هر نوع پروژه ساختمانی باید نوع سقف در ساختمان مورد بررسی قرار گیرد. پس از استعلام قیمت میلگرد از مراکز معتبر و انتخاب مناسب مقاطع فولادی، باید از روش‌های نوین و همسو با تکنولوژی و متد‌های دقیق عمرانی جهت اجرای پروژه تبعیت کرد. در ادامه به بررسی انواع سقف ساختمان از جمله انواع سقف بتنی و چگونگی اجرای سقف در ساختمان خواهیم پرداخت.

انواع سقف در ساختمان

باتوجه به تنوع و نحوه اجرای متفاوت انواع سقف، به طور دقیق نمی‌توان تعداد متد‌ها و شیوه‌های اجرایی را برشمرد اما عوامل متعددی وجود دارد که می‌توان در دسته‌بندی انواع سقف ساختمان بر آن‌ها بسنده کرد. اگر بخواهیم انواع سقف را براساس متریال و مصالح دسته‌بندی کنیم سقف‌های بتنی، سقف فلزی، سقف چوبی، سقف‌های کاذب و انواع سقف گچی مثل آکوستیک و pvc و... را خواهیم داشت. انواع سقف ساختمان علاوه بر جنس متریال، بر اساس نحوه اجرا و شکل ظاهری هم تقسیم‌بندی می‌شوند.

به گفته کارشناسان آسن این روز‌ها اجرای دو نوع سقف بسیار متداول شده و پیمانکاران با انتخاب آهن آلات و  میلگرد با کیفیت درصدد هستن که بهترین پروژه­ها را ارائه دهند. از جمله مقاطع فولادی که برای سازندگان اهمیت دارد تهیه میلگرد است. از اینرو با خرید میلگردهای باکیفیت همچون میلگرد ابهر و در کنار آن تهیه بتن مرغوب در ساختمان‌هایی با کاربری مختلف چون مجتمع‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و... انواع سقف‌های بتنی را به مرحله اجرایی و مطلوب می‌رسانند. به منظور استعلام قیمت میلگرد ابهر می‌توانید در کانال تلگرام قیمت میلگرد و آهن آلات عضو شوید یا قیمت روز میلگرد را از مشاورین آسن استعلام کنید.

همچنین سقف‌های فولادی از جمله سقف عرشه فولادی نیز به دلیل مقاومت بالا و مزیت‌های شگفت‌آور، از محبوبیت زیادی برخوردار هستند پس با خرید از کارخانه های معتبر و بنام تولید میلگرد و مقاطع فولادی، می‌توان به اجرایی کردن این دو سقف مستحکم اقدام کرد اما هر کدام باید‌ها و نباید‌هایی دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

انواع سقف سازه براساس شکل ظاهری

اما اگر بخواهیم انواع سقف در ساختمان را براساس شکل ظاهری آن‌ها طبقه‌بندی کنیم با ۳ دسته زیر مواجه‌ایم:

• سقف‌های گنبدی شکل
• سقف قوس دار
• انواع سقف صاف یا دارای شیب

انواع سقف براساس نحوه اجرا

مسأله بسیار مهم برای پیمانکاران و مهندسین عمران نحوه اجرای سقف در ساختمان‌سازی است. سقف سازه براساس نوع کاربرد به سه شکل سقف باربر و غیر باربر، سقف عایق و سقف آکوستیک طبقه‌بندی می‌شود اما براساس نحوه اجرا دسته‌بندی زیر را خواهیم داشت که در ادامه این دست‌بندی را به طور خلاصه بررسی می‌کنیم.

1. سقف‌های تیرچه بلوکی (Block beam roof)
2. سقف عرشه فولادی
3. سقف یوبوت
4. سقف وافل
5. سقف دال بتنی
6. سقف آکوستیک
7. و …

شایان ذکر است طبقه‌بندی انواع سقف ساختمانی می‌تواند براساس صد‌ها فاکتور صورت گیرد به عنوان مثال براساس هزینه اجرا، دهانه، جنس سقف، متریال و... اما در نهایت اینکه کدام سقف برای چه نوع ساختمانی مناسب است را باید براساس نظریه مهندس عمرانی تشخیص دهید، همچنین ایشان براساس نیاز کاربری و همچنین شرایط پروژه یکی از انواع سقف که بیشترین مطابقت را دارد، پیشنهاد خواهد کرد.

همانطور که گفتیم سقف‌های ساختمانی بر اساس جنس در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند از مهم‌ترین دسته‌بندی‌های سقف می‌توان به سقف‌های بتنی و سقف‌های فولادی اشاره کرد که بیشترین محبوبیت را در ساخت‌و‌ساز‌های امروزی در میان انواع سقف از جنس‌های نابرده به خود اختصاص داده‌اند در ادامه به بررسی انواع سقف بتنی و انواع سقف فولادی خواهیم پرداخت.

1.   انواع سقف بتنی

انواع سقف‌های بتنی به دلیل استحکام بسیار بالا میان مهندسین عمران به محبوبیت رسیده‌اند و در بسیاری از ساخت‌و‌ساز‌های امروزی اجرا می‌شوند. از انواع سقف بتنی می‌توان به سقف‌های زیر اشاره کرد:

• دال بتنی
• بتنی تخت
• تیرچه و بلوک
• وافل
• یوبوت
• کوبیاکس
• و...

هر کدام از انواع سقف بتنی مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به بررسی هر کدام به طور مجزا می‌پردازیم.

مزایای سقف بتنی

همان طور که ذکر شد سقف بتنی به دلیل مقاومت و استحکام بالا و ترکیب آن در کنار میلگرد محبوبیت بسیار بالایی را در سازه‌های داخلی به دست آورده اما علاوه براین مورد خاص و مزیت‌های بیشمار، معایبی هم دارد.

• مقاومت و دوام بسیار بالا: سقف بتنی می‌تواند بار زنده و مرده را متحمل شود و از مقاومت و دوام بالایی برخوردار است پس انتخاب خوبی برای سازه‌های مسکونی و تجاری بشمار می‌رود.
• عایق صوتی و حرارتی: اصولاً سقف‌های بتنی به دلیل ضخامت بتن عایق‌های خوبی در برابر صدا هستند و می‌توان از آن‌ها در انواع معماری استفاده کرد.
• عمر مفید چشمگیر: چنانچه سقف بتنی با متریال باکیفیت، میلگرد مناسب و البته اصولی اجرا شود می‌تواند تا سال‌ها عمر مفیدی داشته باشد.
• مقاومت در برابر آتش سوزی و حریق: بتن در برابر آتش مقاومت خوبی دارد و از گسترده‌تر شدن حریق جلوگیری می‌کند پس برای سازه‌هایی که نیاز به امنیت بالایی دارند مثل مدارس یا ساختمان‌های مسکونی انتخاب خوبی است.
• قابل تعمیر و رفع باگ: سقف بتنی اگر به درستی اجرا شود دچار عیوب نخواهد بود اما در صورت بروز مشکلاتی چون ترک خوردگی قابل تعمیر است.

معایب انواع سقف بتنی

سقف بتنی علاوه بر تمام مزیت‌ها دارای معایبی هم هست از جمله:

• وزن بالا: احتمال بالا رفتن وزن سقف به دلیل استفاده از بتن وجود دارد.
• محدودیت در نماسازی: سقف بتنی برخلاف سایر سقف‌ها به ویژه سقف چوبی، از زیبایی ظاهری خاصی برخوردار نیست.
• نیاز به تخصص در اجرا: اجرای سقف بتنی نیازمند تخصص است و حتماً می‌بایست زیر نظر مشاورین این حوزه اجرا شود تا فاقد ترک خوردگی و عیوب باشد.
• زمان اجرا: اجرای برخی از سقف‌های بتنی به دلیل نیاز به طی شدن مراحل قالب‌بندی ممکن است زمانبرتر از اجرای سایر سقف‌ها باشد.

1- سقف تیرچه بلوک

حتماً تاکنون نام سقف تیرچه بلوک به گوشتان خورده که از متداول‌ترین انواع سقف در ساختمان است و در ساخت‌وساز‌ها به ویژه در ایران محبوبیت زیادی دارد. سقف تیرچه بلوک متشکل از چهار عنصری است که مقاومت و استحکام بسیار بالایی را برای سازه به دنبال دارند: 1- تیرچه فولادی یا بتنی 2- میلگرد‌های مستحکم به منظور افزایش مقاومت کششی، 3- بلوک‌های توخالی 4- بتن.

 از مزیت‌های سقف تیرچه بلوکی به این مورد می‌توان اشاره کرد که هزینه تمام شده آن نسبت به دال بتنی پایین‌تر است و برای دهانه‌های متوسط پیشنهاد می‌شود. از مزایای سقف تیرچه بتنی می‌توان گفت که:

• ترکیبات تشکیل دهنده سقف تیرچه بتنی به راحتی در بازار داخلی قابل تهیه است.
• برای اجرای سقف تیرچه بتنی هزینه پایین‌تری نسبت به اجرای دال بتنی پرداخت  می‌شود.
• پیاده‌سازی سقف تیرچه بتنی نیاز به نظارت مهندسین مربوطه دارد اما اجرا و پیاده‌سازی آن کار پیچیده‌ای نیست.
• این نوع سقف برای سازه‌هایی با دهانه متوسط مناسب است.
• سرعت اجرای سقف تیرچه بتنی با توجه به پیش‌ساخته بودن برخی از انواع آن‌ها، بسیار بالاتر از دیگر سقف‌های ساختمانی است.

2- سقف دال بتنی

سقف دال بتنی از نظر اجرا در دو دسته‌بندی یک طرفه و دو طرفه تقسیم‌بندی می‌شود. از نظر مقاومت و پایداری جزء بهترین‌ها به‌شمار می‌رود نوعی سقف ساختمانی است که از ترکیب فولاد و بتن ساخته می‌شود و ضخامت آن می‌تواند متغیر باشد. برای سازه‌هایی با دهانه بزرگ مناسب است اما هزینه اجرای آن به دلیل قالب‌بندی ممکن است بالا برود. استفاده از سقف دال بتنی در اسکلت فلزی پیشنهاد نمی‌شود.

• برای دهانه‌های بزرگ مناسب است.
• از مقاومت و استحکام خوبی برخوردار است.
• این نوع سقف وزن بالایی دارد.
• برای سازه فلزی مناسب نیست.

3- سقف بتنی یوبوت

سقف یوبوت برای سازه‌هایی مناسب است که دهانه نسبتاً بزرگی دارند و در آن باید مراحل قالب‌بندی طی شود به این صورت که به کمک قالب‌های مخصوص که شامل چهار نوع تک، دوبل، اصلاح شده و پلی استایرین هستند مرحله چیدن قالب انجام می‌شود بر روی قالب‌های چیدمان شده آرماتوربندی به وسیله میلگرد‌ها صورت می‌گیرد و در نهایت بتن بر روی قالب‌ها ریخته می‌شود. ترکیب قالب بتن و میلگرد می‌تواند مقاومت بسیار مطلوبی را به ارمغان آورد در نوع سقف دال یوبوت دو لایه بتن مسلح ریخته می‌شود و تفاوت دیگر آن با سقف یوبوت در این است که قالب در سقف دال یوبوت می‌ماند و برداشته نمی‌شود برای همین وزن بیشتری هم دارد اما در عوض می‌تواند در برابر حرارت و صدا مثل یک عایق عمل کند از طرفی هزینه اجرای آن هم بالاتر است. بنابراین از سقف یوبوت برای دهانه‌های کوچکتر و از سقف دال یوبوت برای دهانه‌های بزرگتر استفاده می‌شود.

• وزن سقف یوبوت پایین است.
• عایق صدا و حرارت است.
• به دلیل نوع بلوک‌های استفاده شده، سقف سبک وزن است.
• هزینه اجرای این نوع سقف بسیار مناسب و به صرفه است.
• به دلیل نوع اجرا و ماهیت آن، سرعت اجرای بالایی دارد.
• به بستر‌سازی خاصی نیاز ندارد و اجرای آن ساده است.
• سقف یوبوت برای سازه‌هایی با دهانه متوسط رو به کوچک مناسب است وسقف دال یوبوت برای دهانه‌های بزرگ‌تر پیشنهاد می‌شود.

4- سقف وافل

سقف وافل متشکل از تیرچه‌های بتنی است که از پیش ساخته شده‌اند. این تیرچه‌های پیش‌ساخته همراه با حفره‌های توخالی هستند و به همین دلیل چنین نامی یعنی وافل را به این نوع سقف اختصاص داده‌اند. سقف‌های وافل به دلیل توخالی بودن نسبت به سقف دال بتنی سبک‌تر هستند وجود حفره درون سقف وافل باعث می‌شود که مثل یک عایق در برابر صوت و حرارت عمل کنند این نوع سقف برای سازه‌هایی با دهانه بلند مناسب است مثل سالن یا فرودگاه که سقف‌ آن‌ها مرتفع است.

• از سقف دال بتنی سبک‌تر است.
• می‌تواند به عنوان عایق صوت و حرارت عمل کند.
• برای سازه‌هایی با دهانه بلند مناسب است.
• تیرچه‌های آن پیش ساخته هستند.

5- سقف کوبیاکس

طراحی سقف کوبیاکس برای اولین بار توسط یک فرد آلمانی اجرایی شد به این شکل که متشکل از بتن پیش‌ساخته به همراه گوی‌های پلاستیکی توخالی است که به آن سقف عرشه حبابی هم گفته می‌شود. وجود گوی‌های حبابی شکل باعث می‌شود این سقف به عنوان عایق صوتی نیز عمل کند.

• سقف کوبیاکس بسیار سبک وزن است.
• هزینه حمل و نقل در آن چشمگیر نیست.
• سرعت اجرای سقف بالاست.
• هزینه اجرای پروژه نسبت به سایر روش‌ها کمتر است.
• در ایران هنوز به اندازه سایر روش‌ها شناخته شده نیست.

چندین نوع سقف بتنی دیگر نیز وجود دارد اما موارد ذکر شده از برجسته‌ترین نوع سقف بتنی در ساختمان هستند و در هر پروژه عمرانی براساس دهانه سازه، میزان بودجه، زمان اجرایی، شرایط جوی آب و هوایی و همچنین شرایط جغرافیایی می‌تواند با مشورت مهندسین عمرانی و با در نظر گرفتن جوانب، مناسب‌ترین شیوه را اجرایی کرد.

2.   انواع سقف فولادی

در انواع سقف برای ساختمان، سقف‌های فولادی هم محبوبیت خوبی را پیدا کرده‌اند در ساختمان‌سازی مدرن سقف عرشه فولادی به دلیل استفاده از بتن مسلح و ورق فولادی برای سازه‌های با دهانه بزرگ رواج یافته است. از انواع سقف فولادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. سقف عرشه فولادی
2. سقف تیرچه کرومیت
3. و ...

سقف عرشه فولادی

سقف عرشه فولادی یکی از متداول‌ترین انواع سقف در ساختمان است. ترکیب بتن مسلح و ورق گالوانیزه می‌تواند استحکام بالایی داشته باشد از سویی ایمنی بالایی هم خواهد داشت و چون اجرای آن ساده است پس سریعاً می‌توان این نوع سقف را پیاده‌سازی کرد. آرماتور و بتن و ورق موجدار از اجزای اصلی تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی هستند.

مزایای سقف عرشه فولادی

• ایمنی بالا: ترکیب بتن و فولاد ایمنی و استحکام بالایی به دنبال دارد.
• صرفه‌جویی در مصرف بتن: تا حد زیادی مصرف بتن در این نوع سقف کمتر از سایر انواع سقف است.
• وزن پایین: با توجه به پایین‌تر بودن مصرف بودن، وزن کل سقف کاهش می‌یابد.
• مقاومت مطلوب در برابر حریق و زلزله: در برابر مواردی مثل زلزله مقاومت خوبی دارد.
• عایق صوتی: تا حدودی می‌تواند مثل یک عایق صوتی از پخش صدا جلوگیری کند.
• مناسب برای دهانه‌های بزرگ: در طراحی داخلی انعطاف‌پذیری بیشتر را با این نوع سقف خواهید داشت چرا که به ستون میانی نیاز ندارند و با مقاومت بالا برای دهانه بلند مناسب هستند.

معایب سقف فولادی

سقف‌های بتنی با تمام ویژگی‌های خاص خود معایب زیر را هم دارند:

• احتمال زنگ زدگی: فولاد با قرار گرفتن در معرض رطوبت ممکن است دچار زنگ زدگ شود بنابراین در محیط‌های مستعد بارش می‌بایست از پوشش‌های محافظ برای جلوگیری از زنگ زدن آن استفاده کرد و همین می‌تواند هزینه را کمی افزایش دهد.
• هزینه: هزینه اجرای سقف فولادی نسبت به برخی دیگر از انواع سقف‌ها بیشتر است و این به قیمت روز آهن آلات بستگی دارد.
• رسانای حرارت: فولاد‌ ‌رسانا است و می‌تواند حرارت دریافتی را منتقل کند پس در کنار آن باید به فکر عایق حرارتی بود.

 

جمع‌بندی

انواع سقف در ساختمان و بهترین سقف برای اسکلت بتنی یا سازه فلزی به شرایط پروژه شما وابستگی مستقیمی دارد. بنابراین در انتخاب نوع سقف باید تمام الزامات ساختمان را در نظر بگیرید و برای اجرای سقف در ساختمان بدون نظریه کارشناسان این حوزه هیچ اقدامی صورت ندهید چرا که هر ساختمان باتوجه به ارتفاع و دهانه سازه و شرایط جوی نیازمند سقفی با جنس متناسب با شرایط است و تمام موارد از جمله بودجه، رطوبت محیط، ظاهر سازه، ارتفاع، وزن بار زنده و مرده و... در انتخاب سقف دخیل هستند در صورت نیاز به مشاوره در این خصوص می‌توانید از کارشناسان مجرب آسن کمک بگیرید.

 

 

سؤالات متداول درباره انواع سقف در ساختمان

 

 

1-   در ساختمان‌سازی چند نوع سقف داریم؟

انواع سقف ساختمان براساس متریال و جنسشان، براساس نحوه اجرا و شکل ظاهری طبقه‌بندی می‌شوند و می‌توان گفت صد‌ها نوع سقف برای اجرا در دسترس است.

2-     انواع سقف‌های جدید ساختمانی کدام هستند؟

سقف کوبیاکس را می‌توان یک نوع معماری جدید در مهندسی عمران دانست که هنوز در کشور ما ایران چندان متداول نشده است.

3-    سقف فولادی بهتر است یا سقف بتنی؟

هر نوع سقف با توجه به شرایط پروژه و الزامات مربوطه در جایگاه خود می‌تواند کاربردی باشد و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند بنابراین در پاسخ به این سؤال باید گفت که بهتر یا بدتر بودن نوع سقف به شرایط پروژه شما و نیاز آن بستگی دارد.

4-      سقف بتنی محبوب تر است یا سقف فولادی؟

در میان انواع سقف بتنی، سقف تیرچه بلوکی بسیار محبوب شده است و در انواع سقف فولادی نیز عرشه فولادی محبوبیت زیادی دارد.